Stopa bezrobocia jest miarą bezrobocia, która jest obliczana jako procentowy udział bezrobotnych wśród osób czynnie pracujących, czyli wliczając w to zarówno osoby zatrudnione, jak i bezrobotne. Wzrost wskaźnika bezrobocia często występuje w czasie sezonowych zwolnień w kraju. 

Istnieją różne sposoby obliczania stopy bezrobocia, w zależności od przyjętej definicji bezrobotnego i populacji, która jest brana pod uwagę. Najczęściej stosowane metody to:

• „Stopa bezrobocia zarejestrowanego — obliczana jest jako liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy w stosunku do liczby osób w wieku produkcyjnym.
• Z kolei stopa bezrobocia z ankiety — obliczana jest na podstawie wyników badań ankietowych, które obejmują próbę populacji. W tej metodzie bezrobotnymi uważa się osoby, które w momencie badania nie pracują, są gotowe podjąć pracę w ciągu najbliższych dwóch tygodni oraz aktywnie poszukują zatrudnienia.
• Stopa bezrobocia rejestrowanego i ukrytego — obliczana jest jako suma bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy oraz osób bezrobotnych, które nie są zarejestrowane, ale chciałyby podjąć pracę.
• Stopa bezrobocia według Międzynarodowej Organizacji Pracy — obliczana jest na podstawie definicji bezrobotnego przyjętej przez Międzynarodową Organizację Pracy, która obejmuje osoby, które nie pracują, poszukują zatrudnienia, są gotowe podjąć pracę i są aktywne zawodowo. Stopa bezrobocia jest jednym z kluczowych wskaźników ekonomicznych, który mierzy procentową liczbę osób bez pracy w stosunku do całkowitej liczby osób aktywnych zawodowo. W Polsce w latach 2016-2023 można zaobserwować pewne zmiany w tej kwestii” [1].

W ciągu ostatnich kilku lat Polska była świadkiem zmian w przypadku stopy bezrobocia, które można opisać jako spadkowe. W latach 2016-2023 Polska przeszła przez różne okresy wzrostu i spadku stopy bezrobocia, a sytuacja na rynku pracy w Polsce była na ogół stabilna.
W 2016 roku stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 8,3%. W kolejnych latach stopa bezrobocia stopniowo spadała, osiągając najniższy poziom od kilkudziesięciu lat w 2019 roku, kiedy to wyniosła 5,2%. Jednak wraz z nadejściem pandemii COVID-19 w 2020 roku sytuacja na rynku pracy w Polsce uległa zmianie. W 2020 roku stopa bezrobocia wzrosła do 6,2%.

Stopa bezrobocia rejestrowanego w latach 2016-2023 odnotowano następująco:

Rok 2016 – 8,3% 
Rok 2017 – 6,6% 
Rok 2018 – 5,9% 
Rok 2019 – 5,2% 
Rok 2020 – 6,2% 
Rok 2021 – 5,4% 
Rok 2022 – 5,2% 
Rok 2023 – 5,5%

Wykres 1. Stopa bezrobocia rejestrowanego w latach 2016-2023

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-rejestrowanego-w-latach-1990-2023,4,1.html [dostęp 03.05.2023r.]

Niepewność związana z pandemią COVID-19 i zmieniającą się sytuacją na rynku pracy stanowią wyzwanie dla Polski i jej gospodarki. Jednak mimo tych trudności, Polska nadal pozostaje jednym z krajów UE z najniższą stopą bezrobocia. Ważne jest, aby rząd i inne instytucje zwiększały swoje wysiłki w celu wspierania rynku pracy, zwłaszcza poprzez inwestowanie w szkolenia i edukację oraz promowanie przedsiębiorców. Warto jednak zauważyć, że pandemia wpłynęła na rynek pracy nie tylko przez wzrost bezrobocia, ale również przez zmiany w sposobie pracy i zatrudnienia. Praca zdalna stała się bardziej popularna, a zatrudnienie w sektorze cyfrowym wzrosło. W ten sposób pandemia wpłynęła na zmiany w strukturze rynku pracy. Podsumowując, stopa bezrobocia w Polsce w latach 2016-2023 uległa pewnym zmianom, głównie w wyniku wpływu zmian przepisów prawnych oraz pandemii COVID-19 na polską gospodarkę. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że pandemia wpłynęła nie tylko na wzrost bezrobocia, ale również na zmiany w strukturze rynku pracy, formie pracy (praca zdalna). Ponadto nadal występują pewne różnice w stopie bezrobocia między różnymi grupami społecznymi, płcią i miejscem zamieszkania [3].

Autorzy: Patrycja Bęben, Martyna Milczarz, Natalia Wróblewska

Literatura:

[1] Encyklopedia zarządzania https://mfiles.pl/pl/index.php/Stopa_bezrobocia [dostęp 03.05.2023]

[2] GUS

[3]Rynek pracy w czasie pandemii, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa 2021, s. 7-12.